Programma 8. Veilige omgeving
1. Wat willen we bereiken?
Ons doel is een aantrekkelijke omgeving te zijn waar inwoners zich veilig voelen om te kunnen wonen, werken en recreëren. Schoon, heel en veilig staat hierbij voorop. Als gemeente zijn we in staat om in te kunnen spelen op de actuele veiligheidsproblematiek. De algemene doelen voor de periode 2023-2026 zijn:
- Een samenleving die weerbaar, veerkrachtig en zelfredzaam is.
- Veilige wijken met een goede verbinding tussen zorg en veiligheid.
- Het zo veel mogelijk tegengaan, verstoren, en stoppen van ondermijnende criminaliteit.
- Voorkomen en bestrijden van (grootschalige) incidenten en verstoring van de openbare orde.
- Behouden of verbeteren van de veiligheidsgevoelens en veiligheidscijfers.
Binnen veiligheid hanteren we vijf veiligheidsvelden: veilige leef- en woonomgeving, bedrijvigheid en veiligheid, jeugd en veiligheid, fysieke veiligheid en integriteit en veiligheid (ondermijning). Deze velden hebben elk weer hun eigen thema's. Zo werkt team Openbare Orde en Veiligheid aan een stabiele interne crisisorganisatie (opleiden en trainen), draaien wij een 24/7 crisispiket (incidentmanagement), vervullen we functies voor de regionale crisisorganisatie, organiseren wij procesregie op complexe casuïstiek, werken wij aan aanpak woonoverlast, sluiten wij drugs- en overlastgevende panden, monitoren wij de jeugdoverlast en jeugdcriminaliteit en houden we ons bezig met de aanpak op ondermijnende criminaliteit en weerbare overheid.
De afgelopen jaren komen er steeds meer nieuwe veiligheidstaken bij (mensenhandel, cybercrime en maatschappelijke onrust en preventie weerbare jeugd), bestaande thema's vergen meer tijd (toename complexe casuïstiek, toename voetbalgeweld en inzet van veiligheid tijdens evenementen) en de politie maakt een steeds meer terugtrekkende beweging en doet meer beroep op de gemeente. Ook de twee grote crisissen (corona en vluchtelingen) hebben veel druk gelegd op het team, waardoor achterstanden zijn ontstaan. Er is behoefte aan continuïteit, meer specialisme en functies moeten minder kwetsbaar worden (denk aan het 24/7 crisispiket en de aanpak complexe casuïstiek). Om als team Openbare Orde en Veiligheid mee te groeien en aangehaakt te blijven in deze veranderende opgave moet er een doorontwikkeling plaatsvinden. Dit vraagt ook een verandering binnen het huidige team van eenpitters en enkel incident/actie gericht werken naar procesgericht werken vanuit een visie met de focus op samenwerking en de juiste teamspirit. In 2024 zal deze doorontwikkeling veel tijd gaan vragen.
Vanuit de doorontwikkeling en de gestelde doelen hebben we voor 2024 vijf speerpunten opgenomen.
2. Wat zijn de komende periode de belangrijkste speerpunten?
Veilige woon- en leefomgeving - aanpak complexe casuïstiek
We zien de laatste jaren een flinke toename van complexe casuïstiek op het snijvlak van zorg- en veiligheid. Het aantal meldingen van incidenten met verwarde mensen die voor ernstige overlast zorgen stijgt enorm. Dit vraagt om meer regie vanuit de gemeente.
In Oss werken we al een aantal jaar conform het AVE-model (aanpak voorkoming van escalatie). Het betreft een op- en afschalingsmodel voor casuïstiek en geeft duidelijkheid over regie. In 2024 willen we het AVE-model verder gaan doorontwikkelen. Dit is nodig vanwege de toename aan casuïstiek en de kwetsbaarheid op dit proces. We willen de werkwijze daarom beter borgen in de organisatie, nazorg bij terugkerende ex- gedetineerden in het AVE-model doorontwikkelen en de samenwerking met het Zorg- en Veiligheidshuis intensiveren. Hiervoor is extra structurele formatie noodzakelijk.
Jeugd en Veiligheid - jeugdpreventie
Weerbaarheid is een belangrijke beschermende factor voor kinderen en jongeren om veilig, gezond en kansrijk op te groeien. Een weerbare jeugd in een veilige leefomgeving is daarom van groot belang voor een veilige toekomst. De behoefte vanuit scholen, leerplichtambtenaren en de politie om hier meer aandacht aan te geven neemt toe. De gevolgen van de COVID-19 pandemie hebben deze behoefte versterkt. We willen daarom een integrale aanpak opzetten om de jeugd weerbaar te maken tegen criminele invloeden en negatieve verleidingen en ouders bewust te maken van de risico's. Bijvoorbeeld door inzet van preventieactiviteiten op scholen op weerbaarheid en groepsdruk, met daarbij aandacht voor de thema's: drugsdealen, cybercrime, ondermijnende criminaliteit en seksuele uitbuiting.
Er is momenteel geen budget belegd voor jeugdpreventie ter voorkoming van criminaliteit en overlast. We hebben geen subsidierelatie met Halt waar scholen gebruik van kunnen maken. Naast budget is ook de taak 'jeugdpreventie' (coördinatie, afstemming behoefte vraag en aanbod etc.) niet belegd in de organisatie. Voor een aanpak weerbare jeugd, hebben we middelen nodig en borging in de organisatie. We zouden kunnen starten met een subsidierelatie met Halt voor 3 jaar.
Integriteit en Veiligheid - ondermijning
De aanpak van ondermijnende criminaliteit blijft ook de komende jaren zowel lokaal, regionaal als landelijk een prioriteit. We kunnen dit alleen aanpakken door daadkrachtig en integraal op te treden. Dat doen we samen met de politie, het OM, de belastingdienst, Taskforce-RIEC en andere overheidspartners. We gaan de komende jaren door met het aanpakken van ondermijning op de thema's drugs, witwassen, mensenhandel en uitbuiting. We creëren bewustzijn bij collega's zodat zij signalen herkennen en melden bij het Signalenoverleg. We gaan ook aan de slag met het uitwerken van de aanpak om mensenhandel tegen te gaan.
Samen met het programma Datagerichtwerken en het RIEC brengen we in beeld wat er nodig is om te komen tot het verstevigen van de informatiepositie. We gaan een start maken met het oprichten van een Gemeentelijk Informatie Knooppunt (GIK).
Daarnaast zorgen we voor een stevig fundament voor een weerbare overheid. We streven er de komende jaren naar te voldoen aan het basisniveau van de Brabantse Weerbaarheidsnorm.
Bij de begrotingsbehandeling in 2022 heeft de raad een motie aangenomen voor het aanwijzen van een preventief toezichthouder ondermijning. Deze functie hebben we inmiddels ingevuld. De bedoeling van die functie is dat we inzetten op het voorkomen van ondermijnende activiteiten op bedrijventerreinen en het buitengebied. In 2024 bouwen we verder aan een netwerk, inventariseren van de risicovolle adressen en het bepalen van de juiste strategie. Conform de motie van de raad zullen wij de komende 3 jaren deze functie vervullen en daarna evalueren en bepalen hoe we hiermee verder gaan.
Bedrijvigheid en Veiligheid, horeca en voetbal
We gaan samen met de horecabedrijven het horecavergunningenbestand actualiseren. Ook gaan we een werkwijze bepalen om daarna het bestand actueel te houden. Bovendien gaan we onze werkwijze/strategie bezien hoe we in de toekomst met horeca willen om gaan die niet (tijdig) beschikken over actuele vergunningen.
Als gemeente voeren we de regie op het proces betaald voetbal. Sinds de heropening van de voetbalstadions na de pandemie is er een toename van ordeverstoringen rondom voetbalwedstrijden. Wij zien dit ook bij TOP Oss, er is een toename van risicovolle wedstrijden. Gelet op deze ontwikkelingen is er een Handelingskader Voetbal voor Gemeenten opgesteld. Het handelingskader bevat een aanscherping op vergunningverlening, organisatie rondom wedstrijden en het aanpakken van ordeverstoorder. Ook komen er nieuwe bevoegdheden (stilleggen wedstrijden) bij de burgemeester te liggen. De aanpak wordt steeds professioneler en vraagt om een duidelijke regie op het proces. Daarnaast gaan we ook aan de slag met de persoonsgebonden aanpak van notoire overlastgevers bij het voetbal.
De werkwijze uit het nieuwe vastgestelde Handelingskader Voetbal en de aanwezigheid tijdens wedstrijden zal meer tijd gaan vragen dan nu beschikbaar. Hier is structureel extra capaciteit voor nodig. De komende maanden zal meer duidelijk worden over hoeveel capaciteit.
Bibob en Maasland Interventie Team
Bibob
In 2023 brengen wij de basis verder op orde. Hiervoor beschrijven wij op welke wijze het Bibob instrument in Oss wordt ingezet en welke randvoorwaarden daarvoor nodig zijn. Het Cluster Bibob levert een actieve bijdrage bij het oprichten van het GIK. Wij voeren onderzoek uit naar de mogelijkheid om Bibob breder in te zetten op de gebieden van vastgoed, aanbestedingen en subsidies. Dit zal in 2023 leiden tot een nieuwe beleidslijn. In 2023 bieden we een voorstel aan het college aan voor de doorontwikkeling van het Cluster Bibob.
Ook versterken wij het draagvlak voor de toepassing van het instrument door middel van informatie en interne trainingen. Als centrumgemeente hebben wij een regionale functie. We versterken de samenwerking met onze buurgemeenten. We leveren, op het gebied van Bibob, een actieve bijdrage aan het samenwerkingsverband B7 en zijn gesprekspartner voor het Landelijk Bureau Bibob en het Ministerie van Veiligheid en justitie.
Maasland Interventie Team
Vanaf 2022 werken met het Maasland Interventieteam (MIT). Dit team zetten we in op complexe handhavingscasussen en bestaat uit zowel interne als externe partners. Ook doen we het MIT samen met de gemeente Bernheze. We hebben in 2022 de basis gelegd aan het team en gebruiken 2023 om de werkwijze en strategie vast te leggen. Ook bepalen we eind 2023 de doelen voor 2024. Die doelen zullen aansluiten bij de Prioriteitennota die we op 11 mei 2023 in de gemeenteraad hebben vastgelegd. Gelet op die notitie zal een groot deel van de inzet van het MIT op overbewoning plaats vinden.